Sushruta Samhita

Progress:4.0%

युगपत् कुपिताश्चापि देहं भिन्द्युरसंशयम् | अत ऊर्ध्वं प्रवक्ष्यामि नानास्थानान्तराश्रितः ||२१||

sanskrit

When simultaneously aggravated, they tear the body and cause uncertainty. Therefore, I will explain the upper part, not dependent on other locations.

english translation

hindi translation

yugapat kupitAzcApi dehaM bhindyurasaMzayam | ata UrdhvaM pravakSyAmi nAnAsthAnAntarAzritaH ||21||

hk transliteration

बहुशः कुपितो वायुर्विकारान् कुरुते हि यान् | वायुरामाशये क्रुद्धश्छर्द्यादीन् कुरुते गदान् ||२२||

sanskrit

When greatly aggravated, the wind causes various disorders. The wind, when enraged in the stomach, causes vomiting and other ailments.

english translation

hindi translation

bahuzaH kupito vAyurvikArAn kurute hi yAn | vAyurAmAzaye kruddhazchardyAdIn kurute gadAn ||22||

hk transliteration

मोहं मूर्च्छां पिपासां च हृद्ग्रहं पार्श्ववेदनाम् | पक्वाशयस्थोऽन्त्रकूजं शूलं नाभौ करोति च ||२३||

sanskrit

It causes confusion, fainting, thirst, heart pain, and side pain. When located in the stomach, it causes internal sounds and pain in the navel.

english translation

hindi translation

mohaM mUrcchAM pipAsAM ca hRdgrahaM pArzvavedanAm | pakvAzayastho'ntrakUjaM zUlaM nAbhau karoti ca ||23||

hk transliteration

कृच्छ्रमूत्रपुरीषत्वमानाहं त्रिकवेदनाम् | श्रोत्रादिष्विन्द्रियवधं कुर्यात् क्रुद्धः समीरणः ||२४||

sanskrit

The angry vāyu causes difficulty in urination, stool, and speech, and can harm the senses such as hearing.

english translation

hindi translation

kRcchramUtrapurISatvamAnAhaM trikavedanAm | zrotrAdiSvindriyavadhaM kuryAt kruddhaH samIraNaH ||24||

hk transliteration

वैवर्ण्यं स्फुरणं रौक्ष्यं सुप्तिं चुमुचुमायनम् | त्वक्स्थो निस्तोदनं कुर्यात् त्वग्भेदं परिपोटनम् ||२५||

sanskrit

The vitiated vāyu causes discoloration, twitching, roughness, numbness, and itching of the skin, as well as splitting and peeling of the skin.

english translation

hindi translation

vaivarNyaM sphuraNaM raukSyaM suptiM cumucumAyanam | tvakstho nistodanaM kuryAt tvagbhedaM paripoTanam ||25||

hk transliteration