1.
प्रथमोऽध्यायः
Chapter 1
2.
द्वितीयोऽध्यायः
Chapter 2
3.
तृतीयोऽध्यायः
Chapter 3
4.
चतुर्थोऽध्यायः
Chapter 4
5.
पञ्चमोऽध्यायः
Chapter 5
6.
षष्ठोऽध्यायः
Chapter 6
7.
सप्तमोऽध्यायः
Chapter 7
8.
अष्टमोऽध्ययः
Chapter 8
9.
नवमोऽध्यायः
Chapter 9
10.
दशमोऽध्यायः
Chapter 10
11.
एकादशोऽध्यायः
Chapter 11
12.
द्वादशोऽध्यायः
Chapter 12
•
त्रयोदशोऽध्यायः
Chapter 13
14.
चतुर्दशोऽध्यायः
Chapter 14
15.
पञ्चदशोऽध्यायः
Chapter 15
16.
षोडशोऽध्यायः
Chapter 16
17.
सप्तदशोऽध्यायः
Chapter 17
18.
अष्टादशोऽध्यायः
Chapter 18
19.
नामैकोनविंशोऽध्यायः
Chapter 19
Progress:60.0%
सूत उवाच विदुरस्तीर्थयात्रायां मैत्रेयादात्मनो गतिम् । ज्ञात्वागाद्धास्तिनपुरं तयावाप्तविवित्सितः ।। १-१३-१ ।।
Śrī Sūta Gosvāmī said: While traveling on a pilgrimage, Vidura received knowledge of the destination of the self from the great sage Maitreya and then returned to Hastināpura. He became as well versed in the subject as he desired. ।। 1-13-1 ।।
english translation
श्री सूत गोस्वामी ने कहा : तीर्थयात्रा करते हुए विदुर ने महर्षि मैत्रेय से आत्मा की गति का ज्ञान प्राप्त किया और फिर वे हस्तिनापुर लौट आये। वे अपेक्षानुसार इस विषय में पारंगत हो गये। ।। १-१३-१ ।।
hindi translation
sUta uvAca vidurastIrthayAtrAyAM maitreyAdAtmano gatim | jJAtvAgAddhAstinapuraM tayAvAptavivitsitaH || 1-13-1 ||
hk transliteration by Sanscriptयावतः कृतवान् प्रश्नान् क्षत्ता कौषारवाग्रतः । जातैकभक्तिर्गोविन्दे तेभ्यश्चोपरराम ह ।। १-१३-२ ।।
After asking various questions and becoming established in the transcendental loving service of Lord Kṛṣṇa, Vidura retired from putting questions to Maitreya Muni. ।। 1-13-2 ।।
english translation
विविध प्रश्न पूछने के बाद तथा भगवान् कृष्ण की दिव्य प्रेमामयी सेवा में स्थिर हो चुकने पर, विदुर ने मैत्रेय मुनि से प्रश्न पूछना बन्द किया। ।। १-१३-२ ।।
hindi translation
yAvataH kRtavAn praznAn kSattA kauSAravAgrataH | jAtaikabhaktirgovinde tebhyazcopararAma ha || 1-13-2 ||
hk transliteration by Sanscriptतं बन्धुमागतं दृष्ट्वा धर्मपुत्रः सहानुजः । धृतराष्ट्रो युयुत्सुश्च सूतः शारद्वतः पृथा ।। १-१३-३ ।।
When they saw Vidura return to the palace, all the inhabitants — Mahārāja Yudhiṣṭhira, his younger brothers, Dhṛtarāṣṭra, Sātyaki, Sañjaya, Kṛpācārya, Kuntī, Gāndhārī, Draupadī, Subhadrā, Uttarā, Kṛpī, many other wives of the Kauravas, and other ladies with children — all hurried to him in great delight. It so appeared that they had regained their consciousness after a long period. ।। 1-13-(3-4) ।।
english translation
जब उन्होंने देखा कि विदुर राजमहल लौट आये हैं, तो—महाराज युधिष्ठिर, उनके छोटे भाई, धृतराष्ट्र, सात्यकि, संजय, कृपाचार्य, कुन्ती, गान्धारी, द्रौपदी, सुभद्रा, उत्तरा, कृपी, कौरवों की अन्य पत्नियाँ तथा अपने-अपने बच्चों के साथ स्त्रियों समेत सारे निवासी—सभी अत्यन्त हर्षित होकर तेजी से उनकी ओर बढ़े। ऐसा प्रतीत हुआ मानो उन्होंने दीर्घकाल के बाद अपनी चेतना फिर से प्राप्त की हो। ।। १-१३-(३-४) ।।
hindi translation
taM bandhumAgataM dRSTvA dharmaputraH sahAnujaH | dhRtarASTro yuyutsuzca sUtaH zAradvataH pRthA || 1-13-3 ||
hk transliteration by Sanscriptगान्धारी द्रौपदी ब्रह्मन् सुभद्रा चोत्तरा कृपी । अन्याश्च जामयः पाण्डोर्ज्ञातयः ससुताः स्त्रियः ।। १-१३-४ ।।
When they saw Vidura return to the palace, all the inhabitants — Mahārāja Yudhiṣṭhira, his younger brothers, Dhṛtarāṣṭra, Sātyaki, Sañjaya, Kṛpācārya, Kuntī, Gāndhārī, Draupadī, Subhadrā, Uttarā, Kṛpī, many other wives of the Kauravas, and other ladies with children — all hurried to him in great delight. It so appeared that they had regained their consciousness after a long period. ।। 1-13-(3-4) ।।
english translation
जब उन्होंने देखा कि विदुर राजमहल लौट आये हैं, तो—महाराज युधिष्ठिर, उनके छोटे भाई, धृतराष्ट्र, सात्यकि, संजय, कृपाचार्य, कुन्ती, गान्धारी, द्रौपदी, सुभद्रा, उत्तरा, कृपी, कौरवों की अन्य पत्नियाँ तथा अपने-अपने बच्चों के साथ स्त्रियों समेत सारे निवासी—सभी अत्यन्त हर्षित होकर तेजी से उनकी ओर बढ़े। ऐसा प्रतीत हुआ मानो उन्होंने दीर्घकाल के बाद अपनी चेतना फिर से प्राप्त की हो। ।। १-१३-(३-४) ।।
hindi translation
gAndhArI draupadI brahman subhadrA cottarA kRpI | anyAzca jAmayaH pANDorjJAtayaH sasutAH striyaH || 1-13-4 ||
hk transliteration by Sanscriptप्रत्युज्जग्मुः प्रहर्षेण प्राणं तन्व इवागतम् । अभिसङ्गम्य विधिवत्परिष्वङ्गाभिवादनैः ।। १-१३-५ ।।
With great delight they all approached him, as if life had returned to their bodies. They exchanged obeisances and welcomed each other with embraces. ।। 1-13-5 ।।
english translation
वे सब परम प्रसन्नतापूर्वक उनके निकट गये, मानो उनके शरीरों में फिर से प्राण का संचार हुआ हो। उन्होंने एक दूसरे को प्रणाम किया और गले मिलते हुए एक दूसरे का स्वागत किया। ।। १-१३-५ ।।
hindi translation
pratyujjagmuH praharSeNa prANaM tanva ivAgatam | abhisaGgamya vidhivatpariSvaGgAbhivAdanaiH || 1-13-5 ||
hk transliteration by SanscriptSrimad Bhagavatam
Progress:60.0%
सूत उवाच विदुरस्तीर्थयात्रायां मैत्रेयादात्मनो गतिम् । ज्ञात्वागाद्धास्तिनपुरं तयावाप्तविवित्सितः ।। १-१३-१ ।।
Śrī Sūta Gosvāmī said: While traveling on a pilgrimage, Vidura received knowledge of the destination of the self from the great sage Maitreya and then returned to Hastināpura. He became as well versed in the subject as he desired. ।। 1-13-1 ।।
english translation
श्री सूत गोस्वामी ने कहा : तीर्थयात्रा करते हुए विदुर ने महर्षि मैत्रेय से आत्मा की गति का ज्ञान प्राप्त किया और फिर वे हस्तिनापुर लौट आये। वे अपेक्षानुसार इस विषय में पारंगत हो गये। ।। १-१३-१ ।।
hindi translation
sUta uvAca vidurastIrthayAtrAyAM maitreyAdAtmano gatim | jJAtvAgAddhAstinapuraM tayAvAptavivitsitaH || 1-13-1 ||
hk transliteration by Sanscriptयावतः कृतवान् प्रश्नान् क्षत्ता कौषारवाग्रतः । जातैकभक्तिर्गोविन्दे तेभ्यश्चोपरराम ह ।। १-१३-२ ।।
After asking various questions and becoming established in the transcendental loving service of Lord Kṛṣṇa, Vidura retired from putting questions to Maitreya Muni. ।। 1-13-2 ।।
english translation
विविध प्रश्न पूछने के बाद तथा भगवान् कृष्ण की दिव्य प्रेमामयी सेवा में स्थिर हो चुकने पर, विदुर ने मैत्रेय मुनि से प्रश्न पूछना बन्द किया। ।। १-१३-२ ।।
hindi translation
yAvataH kRtavAn praznAn kSattA kauSAravAgrataH | jAtaikabhaktirgovinde tebhyazcopararAma ha || 1-13-2 ||
hk transliteration by Sanscriptतं बन्धुमागतं दृष्ट्वा धर्मपुत्रः सहानुजः । धृतराष्ट्रो युयुत्सुश्च सूतः शारद्वतः पृथा ।। १-१३-३ ।।
When they saw Vidura return to the palace, all the inhabitants — Mahārāja Yudhiṣṭhira, his younger brothers, Dhṛtarāṣṭra, Sātyaki, Sañjaya, Kṛpācārya, Kuntī, Gāndhārī, Draupadī, Subhadrā, Uttarā, Kṛpī, many other wives of the Kauravas, and other ladies with children — all hurried to him in great delight. It so appeared that they had regained their consciousness after a long period. ।। 1-13-(3-4) ।।
english translation
जब उन्होंने देखा कि विदुर राजमहल लौट आये हैं, तो—महाराज युधिष्ठिर, उनके छोटे भाई, धृतराष्ट्र, सात्यकि, संजय, कृपाचार्य, कुन्ती, गान्धारी, द्रौपदी, सुभद्रा, उत्तरा, कृपी, कौरवों की अन्य पत्नियाँ तथा अपने-अपने बच्चों के साथ स्त्रियों समेत सारे निवासी—सभी अत्यन्त हर्षित होकर तेजी से उनकी ओर बढ़े। ऐसा प्रतीत हुआ मानो उन्होंने दीर्घकाल के बाद अपनी चेतना फिर से प्राप्त की हो। ।। १-१३-(३-४) ।।
hindi translation
taM bandhumAgataM dRSTvA dharmaputraH sahAnujaH | dhRtarASTro yuyutsuzca sUtaH zAradvataH pRthA || 1-13-3 ||
hk transliteration by Sanscriptगान्धारी द्रौपदी ब्रह्मन् सुभद्रा चोत्तरा कृपी । अन्याश्च जामयः पाण्डोर्ज्ञातयः ससुताः स्त्रियः ।। १-१३-४ ।।
When they saw Vidura return to the palace, all the inhabitants — Mahārāja Yudhiṣṭhira, his younger brothers, Dhṛtarāṣṭra, Sātyaki, Sañjaya, Kṛpācārya, Kuntī, Gāndhārī, Draupadī, Subhadrā, Uttarā, Kṛpī, many other wives of the Kauravas, and other ladies with children — all hurried to him in great delight. It so appeared that they had regained their consciousness after a long period. ।। 1-13-(3-4) ।।
english translation
जब उन्होंने देखा कि विदुर राजमहल लौट आये हैं, तो—महाराज युधिष्ठिर, उनके छोटे भाई, धृतराष्ट्र, सात्यकि, संजय, कृपाचार्य, कुन्ती, गान्धारी, द्रौपदी, सुभद्रा, उत्तरा, कृपी, कौरवों की अन्य पत्नियाँ तथा अपने-अपने बच्चों के साथ स्त्रियों समेत सारे निवासी—सभी अत्यन्त हर्षित होकर तेजी से उनकी ओर बढ़े। ऐसा प्रतीत हुआ मानो उन्होंने दीर्घकाल के बाद अपनी चेतना फिर से प्राप्त की हो। ।। १-१३-(३-४) ।।
hindi translation
gAndhArI draupadI brahman subhadrA cottarA kRpI | anyAzca jAmayaH pANDorjJAtayaH sasutAH striyaH || 1-13-4 ||
hk transliteration by Sanscriptप्रत्युज्जग्मुः प्रहर्षेण प्राणं तन्व इवागतम् । अभिसङ्गम्य विधिवत्परिष्वङ्गाभिवादनैः ।। १-१३-५ ।।
With great delight they all approached him, as if life had returned to their bodies. They exchanged obeisances and welcomed each other with embraces. ।। 1-13-5 ।।
english translation
वे सब परम प्रसन्नतापूर्वक उनके निकट गये, मानो उनके शरीरों में फिर से प्राण का संचार हुआ हो। उन्होंने एक दूसरे को प्रणाम किया और गले मिलते हुए एक दूसरे का स्वागत किया। ।। १-१३-५ ।।
hindi translation
pratyujjagmuH praharSeNa prANaM tanva ivAgatam | abhisaGgamya vidhivatpariSvaGgAbhivAdanaiH || 1-13-5 ||
hk transliteration by Sanscript