Shiva Purana

Progress:8.6%

ऋषय ऊचुः केन मानेन कालेस्मिन्नायुस्संख्या प्रकल्प्यते ॥ संख्यारूपस्य कालस्य कः पुनः परमो ऽवधिः ॥ १ ॥

The sages said:— By what unit is the duration of life calculated in Kāla? What is the upper limit of Kāla in the form of number?

english translation

RSaya UcuH kena mAnena kAlesminnAyussaMkhyA prakalpyate ॥ saMkhyArUpasya kAlasya kaH punaH paramo 'vadhiH ॥ 1 ॥

hk transliteration by Sanscript

वायुरुवाच ॥ आयुषो ऽत्र निमेषाख्यमाद्यमानं प्रचक्षते ॥ संख्यारूपस्य कालस्य शांत्त्वतीतकलावधि ॥ २ ॥

Vāyu said:— The basic unit of life is Nimeṣa. The upper limit is Śāntyatīta.

english translation

vAyuruvAca ॥ AyuSo 'tra nimeSAkhyamAdyamAnaM pracakSate ॥ saMkhyArUpasya kAlasya zAMttvatItakalAvadhi ॥ 2 ॥

hk transliteration by Sanscript

अक्षिपक्ष्मपरिक्षेपो निमेषः परिकल्पितः ॥ तादृशानां निमेषाणां काष्ठा दश च पञ्च च ॥ ३ ॥

The time taken for the winking of an eye is Nimeṣa. Fifteen such Nimeṣas constitute one Kāṣṭhā.

english translation

akSipakSmaparikSepo nimeSaH parikalpitaH ॥ tAdRzAnAM nimeSANAM kASThA daza ca paJca ca ॥ 3 ॥

hk transliteration by Sanscript

काष्ठांस्त्रिंशत्कला नाम कलांस्त्रिंशन्मुहूर्तकः ॥ मुहूर्तानामपि त्रिंशदहोरात्रं प्रचक्षते ॥ ४ ॥

Thirty such Kāsthās make one Kalā. Thirty Kalās make one Muhūrta. Thirty Muhūrtas make one day.

english translation

kASThAMstriMzatkalA nAma kalAMstriMzanmuhUrtakaH ॥ muhUrtAnAmapi triMzadahorAtraM pracakSate ॥ 4 ॥

hk transliteration by Sanscript

त्रिंशत्संख्यैरहोरात्रैर्मासः पक्षद्वयात्मकः ॥ ५ ॥

The month consists of two fortnights with thirty days and nights.

english translation

triMzatsaMkhyairahorAtrairmAsaH pakSadvayAtmakaH ॥ 5 ॥

hk transliteration by Sanscript