Natyashastra

Progress:29.0%

नयनौपम्यं पद्मदलरूपणं हरिणकर्णनिर्देशः । संयुतकरणेनैव तु चरेणैतानि कुर्वीत ॥ ९६॥

By the combined Catura hands are to be represented lotus-petals compared with eyes, and ears of deer.

english translation

nayanaupamyaM padmadalarUpaNaM hariNakarNanirdezaH | saMyutakaraNenaiva tu careNaitAni kurvIta || 96||

hk transliteration by Sanscript

लीला रती रुचि च स्मृतिबुद्धिविभावनाः क्षमां पुष्टिं च । सञ्ज्ञामात्रं प्रणयं विचारणं सङ्गतं शौचम् ॥ ९७॥

The Catura hand is used to represent playfulness, love, brilliance, memory, intelligence, judgement, forgiveness, nourishment, consciousness, affection, reasoning, union, and purity.

english translation

lIlA ratI ruci ca smRtibuddhivibhAvanAH kSamAM puSTiM ca | saJjJAmAtraM praNayaM vicAraNaM saGgataM zaucam || 97||

hk transliteration by Sanscript

चातुर्यं माधुर्यं दाक्षिण्यं मार्दवं सुखं शीलम् । प्रश्नं वार्तायुक्तिं वेषं मृदुशाद्वलं स्तोकम् ॥ ९८॥

The Catura hand is also used to indicate cleverness, sweetness, politeness, softness, happiness, good conduct, questioning, livelihood, propriety, dress, and tender grass, as well as a small quantity.

english translation

cAturyaM mAdhuryaM dAkSiNyaM mArdavaM sukhaM zIlam | praznaM vArtAyuktiM veSaM mRduzAdvalaM stokam || 98||

hk transliteration by Sanscript

विभवाविभौ सुरतं गुणागुणौ यौवनं गृहान् दारान् । नानावर्णाश्च तथा चतुरेणैवं प्रयुञ्जीत ॥ ९९॥

The Catura hand is also used to indicate prosperity and adversity, sexual union, merit and demerit, youth, houses, wives, and various colors.

english translation

vibhavAvibhau surataM guNAguNau yauvanaM gRhAn dArAn | nAnAvarNAzca tathA catureNaivaM prayuJjIta || 99||

hk transliteration by Sanscript

सितमूर्ध्वेन तु कुर्यात् रक्तं पीतं च मण्डलकृतेन । परिमुदितेन तु नीलं वर्णाश्चतुरेण हस्तेन ॥ १००॥

[To represent] while it (the Catura hand) should be held up; red and yellow are indicated by moving it round, and blue by pressing [one such hand with another].

english translation

sitamUrdhvena tu kuryAt raktaM pItaM ca maNDalakRtena | parimuditena tu nIlaM varNAzcatureNa hastena || 100||

hk transliteration by Sanscript