Natyashastra

Progress:26.2%

अवाङ्मुखत्वं निर्भुग्नं व्याभुग्नं किञ्चिदायतम् । विश्लिष्टोष्ठं च विवृतमुद्वाह्युत्क्षिप्तमेव च ॥ १५६॥

sanskrit

Nirbhugna—(the mouth) very much crooked Bhugna = Vyābhugna—(the mouth) slightly spread out. Vivṛta—the mouth with the lips kept apart. Udvāhī—(the mouth) turned up.

english translation

avAGmukhatvaM nirbhugnaM vyAbhugnaM kiJcidAyatam | vizliSToSThaM ca vivRtamudvAhyutkSiptameva ca || 156||

hk transliteration by Sanscript

विनिवृत्तमसूयायामीर्ष्याक्रोधकृतेन च । अवज्ञाविवृतादौ च स्त्रीणा कार्या प्रयोक्तृभिः ॥ १५७॥

sanskrit

Uses of the mouth: Vinivṛtta—in women’s envy, jealousy, anger, contempt and bashfulness and the like.

english translation

vinivRttamasUyAyAmIrSyAkrodhakRtena ca | avajJAvivRtAdau ca strINA kAryA prayoktRbhiH || 157||

hk transliteration by Sanscript

विधुतं वारणे चैव नैवमित्येवमादिषु । निर्भुग्नं चापि विज्ञेयं गम्भीरालोकनादिषु ॥ १५८॥

sanskrit

Vidhuta—in restraining, saying ‘not so’ and the like. Nirbhugna—in looking into depth and the like.

english translation

vidhutaM vAraNe caiva naivamityevamAdiSu | nirbhugnaM cApi vijJeyaM gambhIrAlokanAdiSu || 158||

hk transliteration by Sanscript

भुग्नं लजान्विते योज्यं यतीनां तु स्वभावजम् । निर्वेदौत्सुक्यचिन्तासु नये च विनिमन्त्रणे ॥ १५९॥

sanskrit

Bhugna—in being ashamed, despondency, impatience, anxiety, summoning. It is natural for the ascetics.

english translation

bhugnaM lajAnvite yojyaM yatInAM tu svabhAvajam | nirvedautsukyacintAsu naye ca vinimantraNe || 159||

hk transliteration by Sanscript

विवृत्तं चापि विज्ञेयं हास्यशोकभयादिषु । स्त्रीणामुद्वाहि लीलायां गर्वे गच्छत्यनादरे ॥१६०॥

sanskrit

Vivṛta—in laughter, sorrow and fear. Udvāhī—in sportiveness and pride of women, in saying ‘go away,’ and disregard, in saying ‘so indeed’ and angry words.

english translation

vivRttaM cApi vijJeyaM hAsyazokabhayAdiSu | strINAmudvAhi lIlAyAM garve gacchatyanAdare ||160||

hk transliteration by Sanscript