Natyashastra

Progress:26.1%

दन्तैर्दष्टेऽधरे दष्टमित्येषां विनियोजनम् । भयशीतज्वरक्रोधग्रस्तानां कुट्टनं भवेत् ॥ १५१॥

sanskrit

Daṣṭa—when the lower lip. is bitten by the teeth. The application of these is as follows: Kuṭṭana—in fear, cold, attack of old age, and sickness.

english translation

dantairdaSTe'dhare daSTamityeSAM viniyojanam | bhayazItajvarakrodhagrastAnAM kuTTanaM bhavet || 151||

hk transliteration by Sanscript

जपाध्ययनसंलापभक्ष्ययोगे च खण्डनम् । छिन्नं व्याधौ भये शीते व्यायामे रुदिते मृते ॥ १५२॥

sanskrit

Khaṇḍana—in muttering mantras (japa), studying, speaking and eating. Chinna—in sickness, fear, cold, (taking) exercise, and angry look.

english translation

japAdhyayanasaMlApabhakSyayoge ca khaNDanam | chinnaM vyAdhau bhaye zIte vyAyAme rudite mRte || 152||

hk transliteration by Sanscript

जृम्भणे चुक्कितं कार्यं तथा लेह्ये च लेहनम् । समं स्वभावभावेषु सन्दष्टं क्रोधकर्मसु ॥ १५३॥

sanskrit

Cukṣita—in yawning. Lehita = Lehana—in greediness. Sama—in a natural position. Daṣṭa—in angry efforts.

english translation

jRmbhaNe cukkitaM kAryaM tathA lehye ca lehanam | samaM svabhAvabhAveSu sandaSTaM krodhakarmasu || 153||

hk transliteration by Sanscript

इति दन्तोष्ठजिह्वानां करणाच्चिबुकक्रिया । विधुतं विनिवृत्तं च निर्भुग्नं भुग्नमेव च ॥ १५४॥

sanskrit

So much about the gestures of the chin in relation to the teeth, the lips and the tongue. Gestures of the mouth are: Vidhuta, Vinivṛtta, Nirbhugna, Bhugna,

english translation

iti dantoSThajihvAnAM karaNAccibukakriyA | vidhutaM vinivRttaM ca nirbhugnaM bhugnameva ca || 154||

hk transliteration by Sanscript

विवृतं च तथोद्वाहि कर्माण्यत्रास्यजानि तु । व्यावृत्तं विनिवृत्तं स्याद्विधुतं तिर्यगायतम्॥ १५५॥

sanskrit

Vivṛta and Udvāhī are the gestures of mouth. Vidhuta—the obliquely open (mouth). Vinivṛtta—spread out (mouth).

english translation

vivRtaM ca tathodvAhi karmANyatrAsyajAni tu | vyAvRttaM vinivRttaM syAdvidhutaM tiryagAyatam|| 155||

hk transliteration by Sanscript