Natyashastra

Progress:88.7%

अथार्धेऽन्ते च मात्राणां पञ्चानां पात इष्यते । तालः शम्यार्धतालश्च शम्यातालस्तथैव च ॥ २९१॥

At the latter half and end of the five Mātrās, a Pāta should occur. It will consist of Tāla, Śamyā, half Tāla, and Śamyā-Tāla in the same order.

english translation

athArdhe'nte ca mAtrANAM paJcAnAM pAta iSyate । tAlaH zamyArdhatAlazca zamyAtAlastathaiva ca ॥ 291॥

hk transliteration by Sanscript

पञ्चानामपि मात्राणां विधिरेष यथाक्रमम् । चतुर्दशोऽपि पञ्चम्या मात्रायास्ताल इष्यते ॥ २९२॥

The rule for the five Mātrās is as follows in proper order: In the fifth Mātrā, fourteen Tālas are to be observed.

english translation

paJcAnAmapi mAtrANAM vidhireSa yathAkramam । caturdazo'pi paJcamyA mAtrAyAstAla iSyate ॥ 292॥

hk transliteration by Sanscript

चतुष्कलाऽन्त्यया तुल्या षष्ठी मद्रकमात्रया । इति पादस्तथाष्टौ च कलापादादुपोहनम् ॥ २९३॥

The last (fourth) Kalā is equal to the sixth Mātrā of the Madraka. Thus, for the Pāda, there should be eight Kalās in the Upohana of the Kalā-pāda.

english translation

catuSkalA'ntyayA tulyA SaSThI madrakamAtrayA । iti pAdastathASTau ca kalApAdAdupohanam ॥ 293॥

hk transliteration by Sanscript

ततश्चैव प्रयोक्तव्यं द्विकलं प्रत्युपोहनम् । घातश्चेत्सन्निपातश्च विवधैकप्रयोजिताः ॥ २९४॥

Then, a two-Kalā Pratyupohana should be performed. The Ghāta and Sannipāta should be applied, each using a single Vivadha.

english translation

tatazcaiva prayoktavyaM dvikalaM pratyupohanam । ghAtazcetsannipAtazca vivadhaikaprayojitAH ॥ 294॥

hk transliteration by Sanscript

वर्णानुकर्षोऽष्टकलः स्वल्पः प्रस्तार इष्यते । तुल्यवर्णोपनहनो द्वितीयः पाद इष्यते ॥ २९५॥

The extension of the Varṇas should be eight Kalās, with a short Prastāra. For the second Pāda, there should be an equal extension of Varṇas.

english translation

varNAnukarSo'STakalaH svalpaH prastAra iSyate । tulyavarNopanahano dvitIyaH pAda iSyate ॥ 295॥

hk transliteration by Sanscript