Chanakya Neeti
Progress:42.2%
अधमा धनमिच्छन्ति धनमानौ च मध्यमाः । उत्तमा मानमिच्छन्ति मानो हि महतां धनम् ॥१II
Inferior people want money, mediocre people want wealth and respect, but good people want only respect because respect is the real wealth of good people.
english translation
अधम धन चाहते है, मध्यम धन और मान, परन्तु उत्तम जन केवल सम्मान चाहते है क्योंकि सम्मान ही उत्तम जनों की असली धन है।
hindi translation
adhamA dhanamicchanti dhanamAnau ca madhyamAH । uttamA mAnamicchanti mAno hi mahatAM dhanam ॥1II
hk transliteration by Sanscriptइक्षुरापः पयो मूलं ताम्बूलं फलमौषधम । भक्षयित्वापि कर्तव्याः खानदानादिकाः क्रियाः ॥२II
Snaan, daan (daily rituals) can be done even after eating sugarcane, water, milk, roots, betel leaves, fruits and medicines.
english translation
गन्ना, जल, दुग्ध, मूल, पान, फल तथा औषधि, इन वस्तुओं को खाने के पश्च्यात भी नान, दानादि (नित्य कर्म) किये जा सकते हैं।
hindi translation
ikSurApaH payo mUlaM tAmbUlaM phalamauSadhama । bhakSayitvApi kartavyAH khAnadAnAdikAH kriyAH ॥2II
hk transliteration by Sanscriptदीपो भक्षयते ध्वान्तं कज्जलं च प्रसूयते । यदन्नं भक्षयते नित्यं जायते तादृशी प्रजा ॥३II
The lamp consumes darkness and produces soot. It is true that people who eat the same food always have the same thoughts.
english translation
दीपक अँधेरे का भक्षण करता है और काजल उत्पन्न करता है। सत्य है, जो जैसा अन्न सदा खाते है उन्हें वैसे ही के विचार उत्पन्न होते हैं।
hindi translation
dIpo bhakSayate dhvAntaM kajjalaM ca prasUyate । yadannaM bhakSayate nityaM jAyate tAdRzI prajA ॥3II
hk transliteration by Sanscriptवित्तं देहि गुणान्वितेषु मतिमन्नान्यत्र देहि कचित् प्राप्तं वारिनिधेर्जलं घनमुखे माधुर्ययुक्तं सदा । जीवान्स्थावरजंगमांश्च सकलान्संजीव्य भूमण्डलं भूयः पश्य तदेव कोटिगुणितं गच्छन्तमम्भोनिधिम् II४II
O learned man! Give your property only to the deserving person and never give it to others. The water that the ocean gives to the cloud is very sweet, the cloud gives that water to all the moving and immovable creatures of the earth by raining and then returns it to the ocean, due to which the importance of the ocean water increases a million times.
english translation
हे विद्वान् पुरुष ! अपनी संपत्ति केवल पात्र को ही दे और दूसरों को कभी ना दे। जो जल बादल को समुद्र देता है वह बड़ा मीठा होता है, बादल वर्षा करके वह जल पृथ्वी के सभी चल अचल जीवो को देता है और फिर उसे समुद्र को लौटा देता है, जिससे समुद्र के पानी की महत्वता लाख गुना बढ़ जाती है।
hindi translation
vittaM dehi guNAnviteSu matimannAnyatra dehi kacit prAptaM vArinidherjalaM ghanamukhe mAdhuryayuktaM sadA । jIvAnsthAvarajaMgamAMzca sakalAnsaMjIvya bhUmaNDalaM bhUyaH pazya tadeva koTiguNitaM gacchantamambhonidhim II4II
hk transliteration by Sanscriptचाण्डालानां सहस्रैश्च सूरिभिस्तत्त्वदर्शिभिः। एको हि यवनः प्रोक्ती न नीचो यवनात्परः ॥५॥
Tatvdarshis have said that there is one Yavana equal to thousands of Chandalas. There is no one inferior to the Yavanas.
english translation
तत्वदर्शियों ने कहा है की सहस्त्र चांडालो से तुल्य एक यवन होता है। यवनों से नीच कोई दूसरा नहीं हैं I
hindi translation
cANDAlAnAM sahasraizca sUribhistattvadarzibhiH। eko hi yavanaH proktI na nIco yavanAtparaH ॥5॥
hk transliteration by Sanscript1.
प्रथम अध्याय
prathama adhyAya
2.
द्वितीय अध्याय
dvitIya adhyAya
3.
तृतीय अध्याय
tRtIya adhyAya
4.
चतुर्थः अध्यायः
caturthaH adhyAyaH
5.
पंचम अध्याय
paMcama adhyAya
6.
षष्ठम् अध्याय
SaSTham adhyAya
7.
सप्तम अध्याय
saptama adhyAya
अष्टम अध्याय
aSTama adhyAya
9.
नवम अध्याय
navama adhyAya
10.
दशम अध्याय
dazama adhyAya
11.
एकादश अध्याय
ekAdaza adhyAya
12.
द्वादश अध्याय
dvAdaza adhyAya
13.
त्रयोदश अध्याय
trayodaza adhyAya
14.
चतुर्दश अध्याय
caturdaza adhyAya
15.
पञ्चदश
paJcadaza
16.
षोडश अध्याय
SoDaza adhyAya
17.
सप्तदश अध्याय
saptadaza adhyAya
Progress:42.2%
अधमा धनमिच्छन्ति धनमानौ च मध्यमाः । उत्तमा मानमिच्छन्ति मानो हि महतां धनम् ॥१II
Inferior people want money, mediocre people want wealth and respect, but good people want only respect because respect is the real wealth of good people.
english translation
अधम धन चाहते है, मध्यम धन और मान, परन्तु उत्तम जन केवल सम्मान चाहते है क्योंकि सम्मान ही उत्तम जनों की असली धन है।
hindi translation
adhamA dhanamicchanti dhanamAnau ca madhyamAH । uttamA mAnamicchanti mAno hi mahatAM dhanam ॥1II
hk transliteration by Sanscriptइक्षुरापः पयो मूलं ताम्बूलं फलमौषधम । भक्षयित्वापि कर्तव्याः खानदानादिकाः क्रियाः ॥२II
Snaan, daan (daily rituals) can be done even after eating sugarcane, water, milk, roots, betel leaves, fruits and medicines.
english translation
गन्ना, जल, दुग्ध, मूल, पान, फल तथा औषधि, इन वस्तुओं को खाने के पश्च्यात भी नान, दानादि (नित्य कर्म) किये जा सकते हैं।
hindi translation
ikSurApaH payo mUlaM tAmbUlaM phalamauSadhama । bhakSayitvApi kartavyAH khAnadAnAdikAH kriyAH ॥2II
hk transliteration by Sanscriptदीपो भक्षयते ध्वान्तं कज्जलं च प्रसूयते । यदन्नं भक्षयते नित्यं जायते तादृशी प्रजा ॥३II
The lamp consumes darkness and produces soot. It is true that people who eat the same food always have the same thoughts.
english translation
दीपक अँधेरे का भक्षण करता है और काजल उत्पन्न करता है। सत्य है, जो जैसा अन्न सदा खाते है उन्हें वैसे ही के विचार उत्पन्न होते हैं।
hindi translation
dIpo bhakSayate dhvAntaM kajjalaM ca prasUyate । yadannaM bhakSayate nityaM jAyate tAdRzI prajA ॥3II
hk transliteration by Sanscriptवित्तं देहि गुणान्वितेषु मतिमन्नान्यत्र देहि कचित् प्राप्तं वारिनिधेर्जलं घनमुखे माधुर्ययुक्तं सदा । जीवान्स्थावरजंगमांश्च सकलान्संजीव्य भूमण्डलं भूयः पश्य तदेव कोटिगुणितं गच्छन्तमम्भोनिधिम् II४II
O learned man! Give your property only to the deserving person and never give it to others. The water that the ocean gives to the cloud is very sweet, the cloud gives that water to all the moving and immovable creatures of the earth by raining and then returns it to the ocean, due to which the importance of the ocean water increases a million times.
english translation
हे विद्वान् पुरुष ! अपनी संपत्ति केवल पात्र को ही दे और दूसरों को कभी ना दे। जो जल बादल को समुद्र देता है वह बड़ा मीठा होता है, बादल वर्षा करके वह जल पृथ्वी के सभी चल अचल जीवो को देता है और फिर उसे समुद्र को लौटा देता है, जिससे समुद्र के पानी की महत्वता लाख गुना बढ़ जाती है।
hindi translation
vittaM dehi guNAnviteSu matimannAnyatra dehi kacit prAptaM vArinidherjalaM ghanamukhe mAdhuryayuktaM sadA । jIvAnsthAvarajaMgamAMzca sakalAnsaMjIvya bhUmaNDalaM bhUyaH pazya tadeva koTiguNitaM gacchantamambhonidhim II4II
hk transliteration by Sanscriptचाण्डालानां सहस्रैश्च सूरिभिस्तत्त्वदर्शिभिः। एको हि यवनः प्रोक्ती न नीचो यवनात्परः ॥५॥
Tatvdarshis have said that there is one Yavana equal to thousands of Chandalas. There is no one inferior to the Yavanas.
english translation
तत्वदर्शियों ने कहा है की सहस्त्र चांडालो से तुल्य एक यवन होता है। यवनों से नीच कोई दूसरा नहीं हैं I
hindi translation
cANDAlAnAM sahasraizca sUribhistattvadarzibhiH। eko hi yavanaH proktI na nIco yavanAtparaH ॥5॥
hk transliteration by Sanscript