Charak Samhita

Progress:52.7%

यस्त्वभ्यवहार्यविधिः प्रकृतिविघातायोक्तः क्रिमीणामथ तमनुव्याख्यास्यामः- मूलकपर्णीं [१] समूलाग्रप्रतानामाहृत्य खण्डशश्छेदयित्वोलू(दू)खले क्षोदयित्वा पाणिभ्यां पीडयित्वा रसंगृह्णीयात्, तेन रसेन लोहितशालितण्डुलपिष्टं समालोड्य पूपलिकां कृत्वा विधूमेष्वङ्गारेषूपकुड्य [२] विडङ्गतैललवणोपहितां क्रिमिकोष्ठाय भक्षयितुं प्रयच्छेत्, अनन्तरं चाम्लकाञ्जिकमुदश्विद्वा पिप्पल्यादिपञ्चवर्ग संसृष्टं सलवणमनुपाययेत् | अनेन कल्पेन मार्कवार्कसहचरनीपनिर्गुण्डीसुमुखसुरसकुठेरकगण्डीरकालमालकपर्णासक्षवकफणिज्झक- बकुलकुटजसुवर्णक्षीरीस्वरसानामन्यतमस्मिन्कारयेत्पूपलिकाः; तथा किणिहीकिराततिक्तकसुवहामलकहरीतकीबिभीतकस्वरसेषुकारयेत्पूपलिकाः; स्वरसांश्चैतेषामेकैकशो द्वन्द्वशः सर्वशो वा मधुविलुलितान्प्रातरनन्नाय पातुं प्रयच्छेत् ||२१||

sanskrit

Now we shall describe some medicated food preparations for destroying the environment for growth of the parasites-the whole plant of mulakaparni along with root, top and branches should be collected and the juice should be extracted out of it after cutting it into pieces pounding in a mortar and pressing with the hands. Mixing the flour of the red rice (shali) with this juice pupalika (cake mantle) and cooked on smokeless charcoal. These cakes along with vidanga, oil and salt should be given to the patient infested with parasites for eating. Afterwards he should be given to drink the sour vinegar or diluted buttermilk mixed with five drugs of pippalyadi group (pippali, pippalimula, cavya, citraka, shunthi ) salt. In the same way, cake may be prepared with the juice of one of these drugs bhringaraja, arka, sahacara, nipa, nirgundi, sumukha, surasa, kutheraka, gandira, kalamalaka, parnasa, kshavaka, phanijjaka, bakula, kutaja and suvarnakshiri. Moreover, cake may be prepared from amalaka, haritaki and bibhitaka. The juice of kirlihi, kiratatikta, suvaha, drugs should also be administered alone, or in combination with another drug or all together mixed with honey to the patient on empty stomach in the morning.

english translation

yastvabhyavahAryavidhiH prakRtivighAtAyoktaH krimINAmatha tamanuvyAkhyAsyAmaH- mUlakaparNIM [1] samUlAgrapratAnAmAhRtya khaNDazazchedayitvolU(dU)khale kSodayitvA pANibhyAM pIDayitvA rasaMgRhNIyAt, tena rasena lohitazAlitaNDulapiSTaM samAloDya pUpalikAM kRtvA vidhUmeSvaGgAreSUpakuDya [2] viDaGgatailalavaNopahitAM krimikoSThAya bhakSayituM prayacchet, anantaraM cAmlakAJjikamudazvidvA pippalyAdipaJcavarga saMsRSTaM salavaNamanupAyayet | anena kalpena mArkavArkasahacaranIpanirguNDIsumukhasurasakuTherakagaNDIrakAlamAlakaparNAsakSavakaphaNijjhaka- bakulakuTajasuvarNakSIrIsvarasAnAmanyatamasminkArayetpUpalikAH; tathA kiNihIkirAtatiktakasuvahAmalakaharItakIbibhItakasvaraseSukArayetpUpalikAH; svarasAMzcaiteSAmekaikazo dvandvazaH sarvazo vA madhuvilulitAnprAtaranannAya pAtuM prayacchet ||21||

hk transliteration