Charak Samhita

Progress:10.3%

शैवालपद्मोत्पलवेत्रतुङ्गप्रपौण्डरीकाण्यमृणाललोध्रम्| प्रियङ्गुकालेयकचन्दनानि निर्वापणः स्यात् सघृतः प्रदेहः ||२६||

sanskrit

Shaivaladi formulation: Shaivala, padma, utpala, vetra, tunga (punnaga), prapaunḍarika, amranala (uhira), lodhra, priyangu, kaleyaka, and chandana mixed with ghrita makes an effective nirvapaṇa (heat alleviating) pradeha.

english translation

zaivAlapadmotpalavetratuGgaprapauNDarIkANyamRNAlalodhram| priyaGgukAleyakacandanAni nirvApaNaH syAt saghRtaH pradehaH ||26||

hk transliteration

सितालतावेतसपद्मकानि यष्ट्याह्वमैन्द्री नलिनानि दूर्वा| यवासमूलं कुशकाशयोश्च निर्वापणः स्याज्जलमेरका च ||२७||

sanskrit

Sita-latadi formulation: Sita (shweta durva), lata (manjishtha), vetasa, padmaka, yashtyavha, aindri (gorakshakarkati), nalina (kamala), durva, roots of yavasa, kusha and kasha, jala (hribera) and eraka are used to make a nirvapana (pradeha) for alleviating heat.

english translation

sitAlatAvetasapadmakAni yaSTyAhvamaindrI nalinAni dUrvA| yavAsamUlaM kuzakAzayozca nirvApaNaH syAjjalamerakA ca ||27||

hk transliteration

शैलेयमेलागुरुणी सकुष्ठे चण्डा नतं त्वक् सुरदारु रास्ना| शीतं निहन्यादचिरात् प्रदेहो विषं शिरीषस्तु ससिन्धुवारः ||२८||

sanskrit

Shaileyadi formulation: Shaileya, ela, aguru, kushtha, chanda, nata (tagara), tvak (dalachini), suradaru and rasna are key ingredients needed for preparing a quick, cold alleviating pradeha. A pradeha made of shirisha mixed with sindhuvara neutralizes poisons quickly.

english translation

zaileyamelAguruNI sakuSThe caNDA nataM tvak suradAru rAsnA| zItaM nihanyAdacirAt pradeho viSaM zirISastu sasindhuvAraH ||28||

hk transliteration

शिरीषलामज्जकहेमलोध्रैस्त्वग्दोषसंस्वेदहरः प्रघर्षः| पत्राम्बुलोध्राभयचन्दनानि शरीरदौर्गन्ध्यहरः प्रदेहः ||२९||

sanskrit

Shirishadi formulation: Shirisha, lamajjaka (ushira), hema (nagakeshara) and lodhra help prepare balms for pragharsha (rubbing) that help alleviate skin diseases and excessive perspiration. A pradeha made of patra (tejapatra), ambu (hribera), lodhra, abhaya (ushira) and chandana alleviates foul smell of the body.

english translation

zirISalAmajjakahemalodhraistvagdoSasaMsvedaharaH pragharSaH| patrAmbulodhrAbhayacandanAni zarIradaurgandhyaharaH pradehaH ||29||

hk transliteration

तत्र श्लोकः- इहात्रिजः सिद्धतमानुवाच द्वात्रिंशतं सिद्धमहर्षिपूज्यः| चूर्णप्रदेहान् विविधामयघ्नानारग्वधीये जगतो हितार्थम् ||३०||

sanskrit

[Summary] Now (the concluding) verses: Here, Atri’s son (i.e., Lord Atreya), worshipped by accomplished and great sages, mentioned 32 successful (disease alleviating) churnapradeha, destroyers of various disorders (described in the chapter of aragvadhiya) for the welfare of the world.

english translation

tatra zlokaH- ihAtrijaH siddhatamAnuvAca dvAtriMzataM siddhamaharSipUjyaH| cUrNapradehAn vividhAmayaghnAnAragvadhIye jagato hitArtham ||30||

hk transliteration