Charak Samhita

Progress:28.4%

अथ द्वितीयां धनैषणामापद्येत, प्राणेभ्यो ह्यनन्तरं धनमेव पर्येष्टव्यं भवति ; न ह्यतः पापात् पापीयोऽस्तियदनुपकरणस्य दीर्घमायुः, तस्मादुपकरणानि पर्येष्टुं यतेत| तत्रोपकरणोपायाननुव्याख्यास्यामः; तद्यथा कृषिपाशुपाल्यवाणिज्यराजोपसेवादीनि, यानि चान्यान्यपि सतामविगर्हितानि कर्माणि वृत्तिपुष्टिकराणि विद्यात्तान्यारभेत कर्तुं; तथा कुर्वन् दीर्घजीवितं जीवत्यनवमतः पुरुषो भवति | इति द्वितीया धनैषणा व्याख्याता भवति ||५||

sanskrit

[Desire for Wealth] The second desire is for wealth because during life one has to try to earn wealth or seek a livelihood. There is no sin greater than a person living life without (ethically or using fair means) seeking a livelihood. That is why one should try to earn livelihood by fair methods. The means for earning a virtuous livelihood are agriculture, dairy farming, business or trade, and services (government jobs), etc. Besides these, any other mode that is not sinful should be employed to earn a livelihood. By choosing such (respectable) occupations one can live a long life and earn respect and goodwill in the society. Thus, the second desire for wealth is explained.

english translation

atha dvitIyAM dhanaiSaNAmApadyeta, prANebhyo hyanantaraM dhanameva paryeSTavyaM bhavati ; na hyataH pApAt pApIyo'stiyadanupakaraNasya dIrghamAyuH, tasmAdupakaraNAni paryeSTuM yateta| tatropakaraNopAyAnanuvyAkhyAsyAmaH; tadyathA kRSipAzupAlyavANijyarAjopasevAdIni, yAni cAnyAnyapi satAmavigarhitAni karmANi vRttipuSTikarANi vidyAttAnyArabheta kartuM; tathA kurvan dIrghajIvitaM jIvatyanavamataH puruSo bhavati | iti dvitIyA dhanaiSaNA vyAkhyAtA bhavati ||5||

hk transliteration