Charak Samhita

Progress:81.6%

षट्पञ्चाशत् प्रत्यङ्गानि षट्स्वङ्गेषूपनिबद्धानि, यान्यपरिसङ्ख्यातानि पूर्वमङ्गेषु परिसङ्ख्यायमानेषु, तान्यन्यैःपर्यायैरिह प्रकाश्यानि भवन्ति| तद्यथा- द्वे जङ्घापिण्डिके, द्वे ऊरुपिण्डिके, द्वौ स्फिचौ, द्वौ वृषणौ, एकं शेफः, द्वे उखे, द्वौ वङ्क्षणौ, द्वौ कुकुन्दरौ, एकंबस्तिशीर्षम्, एकमुदरं, द्वौ स्तनौ, द्वौ श्लेष्मभुवौ , द्वे बाहुपिण्डिके, चिबुकमेकं, द्वावोष्ठौ, द्वे सृक्कण्यौ, द्वौदन्तवेष्टकौ, एकं तालु, एका गलशुण्डिका, द्वे उपजिह्विके, एका गोजिह्विका, द्वौ गण्डौ, द्वे कर्णशष्कुलिके, द्वौ कर्णपुत्रकौ,द्वे अक्षिकूटे, चत्वार्यक्षिवर्त्मानि, द्वे अक्षिकनीनिके, द्वे भ्रुवौ, एकाऽवटुः, चत्वारि पाणिपादहृदयानि ||११||

sanskrit

[Pratyanga varnana] The shadanga sharira could be divided further into fifty-six pratyangas (subdivisions). These include constituents or structures that were not described earlier. The fifty-six pratyangas include 1) Two janghanapindaka (calf regions), 2) Two urupindaka (thigh regions), 3) Two sphik (gluteal regions), 4) Two vrishana (testicles), 5) One shepha (penis), 6) Two ukha (axillae), 7) Two vankshana (inguinal regions), 8) Two kukundara (ischial regions), 9) One bastishirsha (mons pubis), 10) One udara (abdomen), 11) Two stana (breasts), 12) Two sleshmabhuvou (thoracobrachial regions), 13) Two bahupindaka (forearms), 14) One chibuka (chin), 15) Two oshtha (lips), 16) Two srakkani (margins of lips), 17) Two dantaveshtaka (gums), 18) One talu (palate), 19) One galashundika (uvula), 20) Two upajihvika (Tonsils), 21) One gojihvika (glottis), 22) Two ganda (cheek regions), 23) Two karnashashkuli (auricles of ear), 24) Two karnaputraka (tregus), 25) Two akshikuta (orbits), 26) Four akshivartma (eye lids), 27) Two akshikaninika (pupils), 28) Two bhruva (eye brows), 29) One avatu (nucha), 30) Four panipadahridaya (two palmar heart and two plantar hearts).

english translation

SaTpaJcAzat pratyaGgAni SaTsvaGgeSUpanibaddhAni, yAnyaparisaGkhyAtAni pUrvamaGgeSu parisaGkhyAyamAneSu, tAnyanyaiHparyAyairiha prakAzyAni bhavanti| tadyathA- dve jaGghApiNDike, dve UrupiNDike, dvau sphicau, dvau vRSaNau, ekaM zephaH, dve ukhe, dvau vaGkSaNau, dvau kukundarau, ekaMbastizIrSam, ekamudaraM, dvau stanau, dvau zleSmabhuvau , dve bAhupiNDike, cibukamekaM, dvAvoSThau, dve sRkkaNyau, dvaudantaveSTakau, ekaM tAlu, ekA galazuNDikA, dve upajihvike, ekA gojihvikA, dvau gaNDau, dve karNazaSkulike, dvau karNaputrakau,dve akSikUTe, catvAryakSivartmAni, dve akSikanInike, dve bhruvau, ekA'vaTuH, catvAri pANipAdahRdayAni ||11||

hk transliteration