Charak Samhita

Progress:33.2%

पतत्रिभिः पतङ्गैश्च श्वापदैश्चाभिधर्षणम्| स्वप्ने केशास्थिराशीनां भस्मनश्चाधिरोहणम् ||३६||

sanskrit

wasps, and animals, seeing dreams of climbing heaps of hair, bones, and ashes,

english translation

patatribhiH pataGgaizca zvApadaizcAbhidharSaNam| svapne kezAsthirAzInAM bhasmanazcAdhirohaNam ||36||

hk transliteration by Sanscript

जलाशयानां शैलानां वनानां ज्योतिषामपि| शुष्यतां क्षीयमाणानां पततां यच्च दर्शनम् ||३७||

sanskrit

and dreaming of dried or withered ponds, mountains, and forests- these are to be known as premonitory symptoms of rajayakshma of various types.

english translation

jalAzayAnAM zailAnAM vanAnAM jyotiSAmapi| zuSyatAM kSIyamANAnAM patatAM yacca darzanam ||37||

hk transliteration by Sanscript

प्राग्रूपं बहुरूपस्य तज्ज्ञेयं राजयक्ष्मणः रूपं त्वस्य यथोद्देशं निर्देक्ष्यामि [१] सभेषजम् ||३८||

sanskrit

[Pathogenesis and clinical features] Now we will describe the pathogenesis, clinical features and management in brief.

english translation

prAgrUpaM bahurUpasya tajjJeyaM rAjayakSmaNaH rUpaM tvasya yathoddezaM nirdekSyAmi [1] sabheSajam ||38||

hk transliteration by Sanscript

यथास्वेनोष्मणा पाकं शारीरा यान्ति धातवः| स्रोतसा च यथास्वेन धातुः पुष्यति धातुतः ||३९||

sanskrit

Normally, the dhatus of the body get metabolised (being acted upon) by their own ushmas or dhatvagnis (transforming enzymes in the tissue elements).

english translation

yathAsvenoSmaNA pAkaM zArIrA yAnti dhAtavaH| srotasA ca yathAsvena dhAtuH puSyati dhAtutaH ||39||

hk transliteration by Sanscript

स्रोतसां सन्निरोधाच्च रक्तादीनां च सङ्क्षयात्| धातूष्मणां चापचयाद्राजयक्ष्मा प्रवर्तते||४०||

sanskrit

From these dhatus, (nutrient tissue elements), the other dhatus ( next dhatu to it that which receive nourishment) gets nourished through their respective srotas (channels of circulation). (For example, a poshaka rasa dhatu would nourish the rakta dhatu).

english translation

srotasAM sannirodhAcca raktAdInAM ca saGkSayAt| dhAtUSmaNAM cApacayAdrAjayakSmA pravartate||40||

hk transliteration by Sanscript