Charak Samhita

Progress:34.0%

श्वासं विड्भेदमरुचिं पार्श्वशूलं स्वरक्षयम्| करोति चांससन्तापमेकादशगदानिमान् [१] ||२६||

sanskrit

dyspnea, diarrhea, anorexia, pain in flanks, feeble voice and feeling of warmth in shoulders.

english translation

zvAsaM viDbhedamaruciM pArzvazUlaM svarakSayam| karoti cAMsasantApamekAdazagadAnimAn [1] ||26||

hk transliteration

लिङ्गान्यावेदयन्त्येतान्येकादश महागदम्| सम्प्राप्तं राजयक्ष्माणं क्षयात् प्राणक्षयप्रदम् ||२७||

sanskrit

These eleven symptoms indicate the advent of the great disease rajayakshma due to wasting.

english translation

liGgAnyAvedayantyetAnyekAdaza mahAgadam| samprAptaM rAjayakSmANaM kSayAt prANakSayapradam ||27||

hk transliteration

विविधान्यन्नपानानि वैषम्येण समश्नतः| जनयन्त्यामयान् घोरान्विषमान्मारुतादयः ||२८||

sanskrit

[4. Vishamashanaja rajayakshma (due to irregular dietary habits)] Irregular intake of dietary articles, or irregular dietary habits lead to vitiation of doshas, causing severe amavisha disorders.

english translation

vividhAnyannapAnAni vaiSamyeNa samaznataH| janayantyAmayAn ghorAnviSamAnmArutAdayaH ||28||

hk transliteration

स्रोतांसि रुधिरादीनां वैषम्याद्विषमं गताः| रुद्ध्वा रोगाय कल्पन्ते पुष्यन्ति च न धातवः ||२९||

sanskrit

These vitiated doshas obstruct the channels of blood etc. leading to weaning away of dhatus

english translation

srotAMsi rudhirAdInAM vaiSamyAdviSamaM gatAH| ruddhvA rogAya kalpante puSyanti ca na dhAtavaH ||29||

hk transliteration

प्रतिश्यायं प्रसेकं च कासं छर्दिमरोचकम्| ज्वरमंसाभितापं च छर्दनं रुधिरस्य च ||३०||

sanskrit

and causing the 11 symptoms of rajayakshma caused due to irregular dietary habit: Due to vitiated kapha: coryza, excessive salivation, cough, vomiting and anorexia,

english translation

pratizyAyaM prasekaM ca kAsaM chardimarocakam| jvaramaMsAbhitApaM ca chardanaM rudhirasya ca ||30||

hk transliteration