Charak Samhita

Progress:27.3%

लोध्रं शटीं पुष्करमूलमेलां मूर्वां विडङ्गं त्रिफलां यमानीम्| चव्यं प्रियङ्गुं क्रमुकं विशालां किराततिक्तं कटुरोहिणीं च ||४१||

sanskrit

[Madhvasava] Lodhra, shati, pushkaramula, ela, murva, vidanga, triphala, yamani, chavya, priyangu, kramuka, vishala, kiratatikta, katurohini,

english translation

lodhraM zaTIM puSkaramUlamelAM mUrvAM viDaGgaM triphalAM yamAnIm| cavyaM priyaGguM kramukaM vizAlAM kirAtatiktaM kaTurohiNIM ca ||41||

hk transliteration by Sanscript

भार्ङ्गीं नतं चित्रकपिप्पलीनां मूलं सकुष्ठातिविषं सपाठम्| कलिङ्गकन् केशरमिन्द्रसाह्वां नखं सपत्रं मरिचं प्लवं च ||४२||

sanskrit

bharngi, nata, chitraka, pippalimula, kushtha, ativisha, patha, kalingaka, keshara, indravaruni, nakha, patra, maricha and plava-

english translation

bhArGgIM nataM citrakapippalInAM mUlaM sakuSThAtiviSaM sapATham| kaliGgakan kezaramindrasAhvAM nakhaM sapatraM maricaM plavaM ca ||42||

hk transliteration by Sanscript

द्रोणेऽम्भसः कर्षसमानि पक्त्वा पूते चतुर्भागजलावशेषे| रसेऽर्धभागं मधुनः प्रदाय पक्षं निधेयो घृतभाजनस्थः ||४३||

sanskrit

one karsha of each of these drugs should be boiled in one drona of water till one fourth remains. This decoction along with half its quantity of honey should be kept inside a ghee smeared jar for a fort night.

english translation

droNe'mbhasaH karSasamAni paktvA pUte caturbhAgajalAvazeSe| rase'rdhabhAgaM madhunaH pradAya pakSaM nidheyo ghRtabhAjanasthaH ||43||

hk transliteration by Sanscript

मध्वासवोऽयं[१] कफपित्तमेहान् क्षिप्रं निहन्याद्द्विपलप्रयोगात्| पाण्ड्वामयार्शांस्यरुचिं ग्रहण्या दोषं किलासं विविधं च कुष्ठम् ||४४||

sanskrit

This is called madhvasava. It instantaneously cures kaphaja and paittika types of meha when administered in a dose of two palas. It also cures pandu, arsha, aruchi, grahani dosha, kilasa and different types of kushtha.

english translation

madhvAsavo'yaM[1] kaphapittamehAn kSipraM nihanyAddvipalaprayogAt| pANDvAmayArzAMsyaruciM grahaNyA doSaM kilAsaM vividhaM ca kuSTham ||44||

hk transliteration by Sanscript

क्वाथः स एवाष्टपलं च दन्त्या भल्लातकानां च चतुष्पलं स्यात्| सितोपला त्वष्टपला विशेषः क्षौद्रं च तावत् पृथगासवौ तौ ||४५||

sanskrit

[Dantyasava and bhallatakasava] In the above mentioned decoction, eight palas of danti, eight palas of sugar and the same quantity of honey should be added and processed. Similarly, in the above mentioned decoction four palas of bhallataka, eight palas of sugar and the same quantity of honey should be added and processed. These two asavas (namely dantyasava and bhallatokusava) are useful in the treatment of prameha.

english translation

kvAthaH sa evASTapalaM ca dantyA bhallAtakAnAM ca catuSpalaM syAt| sitopalA tvaSTapalA vizeSaH kSaudraM ca tAvat pRthagAsavau tau ||45||

hk transliteration by Sanscript