Charak Samhita

Progress:15.2%

गलग्रहं पूतिनस्यं मूर्च्छायमरुचिं ज्वरम्। गुल्मं प्लीहानमानाहं किलासंकृच्छ्रमूत्रताम् ॥२६॥

If checked at the very start, it produces throat congestion, fetid smell from the nose, fainting, anorexia, fever, gulma,

english translation

galagrahaM pUtinasyaM mUrcchAyamaruciM jvaram। gulmaM plIhAnamAnAhaM kilAsaMkRcchramUtratAm ॥26॥

hk transliteration by Sanscript

कुष्ठान्यर्शांसि वीसर्पं वर्णनाशं भगन्दरम्। बुद्धीन्द्रियोपरोधं च कुर्यात् स्तम्भितमादितः ॥२७॥

spleen enlargement, hardness of bowels, leucoderma, dysuria, skin disorders, piles, erysipelas, loss of complexion, fistula-in-ano, obstruction to intellect and senses.

english translation

kuSThAnyarzAMsi vIsarpaM varNanAzaM bhagandaram। buddhIndriyoparodhaM ca kuryAt stambhitamAditaH ॥27॥

hk transliteration by Sanscript

तस्मादुपेक्ष्यं बलिनो बलदोषविचारिणा । रक्तपित्तं प्रथमतप्रवृद्धंसिद्धिमिच्छता ॥२८॥

Hence for successful management, one should at first ignore (should not give styptic therapy) the hemorrhagic disorder after assessing the strength and condition or morbidity in a strong patient.

english translation

tasmAdupekSyaM balino baladoSavicAriNA । raktapittaM prathamatapravRddhaMsiddhimicchatA ॥28॥

hk transliteration by Sanscript

प्रायेण हि समुत्क्लिष्टमामदोषाच्छरीरिणाम्। वृद्धिं प्रयातिपित्तासृक्तस्मात्तल्लङ्घ्यमादितः ॥२९॥

Mostly the raktapitta is aggravated by amadosha, hence patient should be managed with lightening measures.

english translation

prAyeNa hi samutkliSTamAmadoSAccharIriNAm। vRddhiM prayAtipittAsRktasmAttallaGghyamAditaH ॥29॥

hk transliteration by Sanscript

मार्गौ दोषानुबन्धं च निदानं प्रसमीक्ष्य च। लङ्घनं रक्तपित्तादौ तर्पणं वा प्रयोजयेत् ॥३०॥

The physician should apply in the beginning of raktapitta, lightening or nourishing measure according to passage, association of dosha and etiology.

english translation

mArgau doSAnubandhaM ca nidAnaM prasamIkSya ca। laGghanaM raktapittAdau tarpaNaM vA prayojayet ॥30॥

hk transliteration by Sanscript