Charak Samhita

Progress:95.7%

तस्योपघातान्मूर्च्छायं भेदान्मरणमृच्छति| यद्धि तत् स्पर्शविज्ञानं धारि तत्तत्र संश्रितम् ||६||

sanskrit

An injury to the heart causes loss of consciousness and rupture causes death. The heart sustains tactile perception, life, and body.

english translation

tasyopaghAtAnmUrcchAyaM bhedAnmaraNamRcchati| yaddhi tat sparzavijJAnaM dhAri tattatra saMzritam ||6||

hk transliteration

तत् परस्यौजसः स्थानं तत्र चैतन्यसङ्ग्रहः| हृदयं महदर्थश्च तस्मादुक्तं चिकित्सकैः ||७||

sanskrit

That the heart is the supreme location of ojas and the locus of consciousness is the reason why physicians call it hridaya, mahat, or artha.

english translation

tat parasyaujasaH sthAnaM tatra caitanyasaGgrahaH| hRdayaM mahadarthazca tasmAduktaM cikitsakaiH ||7||

hk transliteration

तेन मूलेन महता महामूला मता दश| ओजोवहाः शरीरेऽस्मिन् विधम्यन्ते समन्ततः ||८||

sanskrit

[The importance of ojas and its seat at heart] Arising from the heart are the ten great vessels that carry ojas, pulsating in this body and suffusing thoroughly.

english translation

tena mUlena mahatA mahAmUlA matA daza| ojovahAH zarIre'smin vidhamyante samantataH ||8||

hk transliteration

येनौजसा वर्तयन्ति प्रीणिताः सर्वदेहिनः | यदृते सर्वभूतानां जीवितं नावतिष्ठते ||९||

sanskrit

It is the ojas, located within the heart, that keeps all the beings content and alive.

english translation

yenaujasA vartayanti prINitAH sarvadehinaH | yadRte sarvabhUtAnAM jIvitaM nAvatiSThate ||9||

hk transliteration

यत् सारमादौ गर्भस्य यत्तद्गर्भरसाद्रसः | संवर्तमानं हृदयं समाविशति यत् पुरा ||१०||

sanskrit

It is the essence in the fertilization and the essence of rasa in the embryo.

english translation

yat sAramAdau garbhasya yattadgarbharasAdrasaH | saMvartamAnaM hRdayaM samAvizati yat purA ||10||

hk transliteration