Charak Samhita

Progress:61.3%

तेन मेहादयो यान्ति नाशमभ्यस्यतो ध्रुवम्| मात्राकालप्रयुक्तेन सन्तर्पणसमुत्थिताः ||११||

sanskrit

By regular use of this decoction, in the right dose and at the right time, santarpaniya vyadhi like madhumeha and other diseases can be controlled properly.

english translation

tena mehAdayo yAnti nAzamabhyasyato dhruvam| mAtrAkAlaprayuktena santarpaNasamutthitAH ||11||

hk transliteration

मुस्तमारग्वधः पाठा त्रिफला देवदारु च| श्वदंष्ट्रा खदिरो निम्बो हरिद्रे त्वक्च वत्सकात् ||१२||

sanskrit

All santarpaniya diseases can be cured, if the juices (decoction) of musta, aaragvadha, paatha, triphala, devadaru (Cedrus deodara), shvadamshtra (Trinbulus terrestris), khadira (Acacia catechu Wild), nimba, haridra (Curcuma longa), daruharidra (Berberis aristata) and the bark of vatsaka (Holarrhena anti-dysenterica) are consumed every morning (depending upon the dominant dosha in the disease).

english translation

mustamAragvadhaH pAThA triphalA devadAru ca| zvadaMSTrA khadiro nimbo haridre tvakca vatsakAt ||12||

hk transliteration

रसमेषां यथादोषं प्रातः प्रातः पिबन्नरः| सन्तर्पणकृतैः सर्वैर्व्याधिभिः सम्प्रमुच्यते ||१३||

sanskrit

If the above herbs are used in a powdered form for udvartana with or without massage or the decoction of the above herbs are used for medicinal bath

english translation

rasameSAM yathAdoSaM prAtaH prAtaH pibannaraH| santarpaNakRtaiH sarvairvyAdhibhiH sampramucyate ||13||

hk transliteration

एभिश्चोद्वर्तनोद्धर्षस्नानयोगोपयोजितैः| त्वग्दोषाः प्रशमं यान्ति तथा स्नेहोपसंहितैः ||१४||

sanskrit

or if the oil made up of above drugs is used for body application it relieves all the skin disorders caused due to santarpaniya vyadhis.

english translation

ebhizcodvartanoddharSasnAnayogopayojitaiH| tvagdoSAH prazamaM yAnti tathA snehopasaMhitaiH ||14||

hk transliteration

कुष्ठं गोमेदको हिङ्गु क्रौञ्चास्थि त्र्यूषणं वचा| वृषकैले श्वदंष्ट्रा च खराह्वा चाश्मभेदकः ||१५||

sanskrit

Kustha (Saussurea lappa), gomedaka (onyx), hingu (Ferula narthex), bones of the krauncha bird (Ardea Jaculator, demoiselle crane), sunthi (Zingiber officinalis), pippali (Piper longum), maricha (Piper nigrum), vacha (Acorus calamus), vasa (Adhatoda vasica Nees), ela (Elettaria cardamoum), gokshura (Tribulus terrestris), kharahva (Trachyspermum roxburghianum), and ashmabheda (Bergenia ligulata – crushed and mixed with buttermilk,

english translation

kuSThaM gomedako hiGgu krauJcAsthi tryUSaNaM vacA| vRSakaile zvadaMSTrA ca kharAhvA cAzmabhedakaH ||15||

hk transliteration