Charak Samhita

Progress:31.8%

यथा ह्येनमसङ्घातमनवस्थिप्रतमनासाद्य प्रकोपणप्रशमनानि प्रकोपयन्ति प्रशमयन्ति वा, तथाऽनुव्याख्यास्यामः-वातप्रकोपणानि खलु रूक्षलघुशीतदारुणखरविशदशुषिरकराणि शरीराणां, तथाविधेषु शरीरेषु वायुराश्रयं गत्वाऽऽप्यायमानःप्रकोपमापद्यते; वातप्रशमनानि पुनःस्निग्धगुरूष्णश्लक्ष्णमृदुपिच्छिलघनकराणि शरीराणां, तथाविधेषु शरीरेषुवायुरसज्यमानश्चरन् प्रशान्तिमापद्यते ||७||

sanskrit

We will now discuss how the non-material and unstable, and thus, the inaccessible vata is aggravated and alleviated. Vata aggravators are those which bring roughness, lightness, coldness, instability, coarseness, non–sliminess and hollowness within the body. The vata dosha gets shelter in such state of the body or its part and gets augmented, resulting in aggravation state. The alleviating factors are again those which bring about unctuousness, heaviness, heat, smoothness, softness, sliminess and compactness in the body. Vata does not get accommodation in such a kind of body and thus gets alleviated.

english translation

yathA hyenamasaGghAtamanavasthipratamanAsAdya prakopaNaprazamanAni prakopayanti prazamayanti vA, tathA'nuvyAkhyAsyAmaH-vAtaprakopaNAni khalu rUkSalaghuzItadAruNakharavizadazuSirakarANi zarIrANAM, tathAvidheSu zarIreSu vAyurAzrayaM gatvA''pyAyamAnaHprakopamApadyate; vAtaprazamanAni punaHsnigdhagurUSNazlakSNamRdupicchilaghanakarANi zarIrANAM, tathAvidheSu zarIreSuvAyurasajyamAnazcaran prazAntimApadyate ||7||

hk transliteration