Charak Samhita

Progress:83.0%

नलवञ्जुलवानीरशतपत्राणि शैवलम्| मञ्जिष्ठा सारिवाऽनन्ता पयस्या मधुयष्टिका||२१||

[Pitta dosha pacifying basti formulations] Three formulations of basti for pitta disorders: 1. Nala (Arundo donax), vanjula (Salix tetrasperma Roxb.), vaanira (Salix caprea Linn), shatapatrani (Rosa centifolia Linn), shaivalam (Ceratophyllum demursum Linn.) 2. Manjishtha (Rubia cordifolia Linn.), sariva (Hemidesmus indicus), ananta (Fagonia cretica Linn.), payasya (Ipomea batata), madhuyashthika (Glycerrhiza glabra).

english translation

nalavaJjulavAnIrazatapatrANi zaivalam| maJjiSThA sArivA'nantA payasyA madhuyaSTikA||21||

hk transliteration by Sanscript

चन्दनं पद्मकोशीरं तुङ्गं ते पैत्तिके त्रयः| सशर्कराक्षौद्रघृताः सक्षीरा बस्तयो हिताः||२२||

3. Chandana (Santaluma album), padmak (Pranus cerasoides), usheeram(Vetiveria zizanoidis), tungam(Cocus nucifera). These above three groups of drugs are to be used along with sugar, honey, ghee and milk as basti in diseases caused by pitta.

english translation

candanaM padmakozIraM tuGgaM te paittike trayaH| sazarkarAkSaudraghRtAH sakSIrA bastayo hitAH||22||

hk transliteration by Sanscript

अर्कस्तथैव चालर्क एकाष्ठीला पुनर्नवा| हरिद्रा त्रिफला मुस्तं पीतदारु कुटन्नटम्||२३||

[Kapha dosha pacifying basti formulations] Three formulations of basti for kapha disorders are: 1. Arka (Calatropis procera R. br.), alarka (Calatropis gigantia Linn.) ekashthīla (Cissampelos pariera), punarnava (Boerhavia diffusa). 2. Haridra (Curcuma longa), triphala (fruits of three myrobelons viz: Embellica officinalis, Terminalia belerica, terminalia chebula), musta (Cypurus rotundus Linn.), peetadaru (Adina cardifolia), kuannatham (Oroxylum indicum).

english translation

arkastathaiva cAlarka ekASThIlA punarnavA| haridrA triphalA mustaM pItadAru kuTannaTam||23||

hk transliteration by Sanscript

पिप्पल्यश्चित्रकश्चेति त्रयस्ते श्लेष्मरोगिषु | सक्षारक्षौद्रगोमूत्रा नातिस्नेहान्विता हिताः||२४||

3. Pippali (Piper longum) and chitraka (Plumbago zeylanica Linn.) These above three groups of drugs are to be used along with kshara (alkali), honey, cow’s urine as basti in diseases caused by kapha.[

english translation

pippalyazcitrakazceti trayaste zleSmarogiSu | sakSArakSaudragomUtrA nAtisnehAnvitA hitAH||24||

hk transliteration by Sanscript

फलजीमूतकेक्ष्वाकुधामार्गवकवत्सकाः | श्यामा च त्रिफला चैव स्थिरा दन्ती द्रवन्त्यपि||२५||

[Pakvashaya shodhaka basti (colon cleansing enema)] Four formulations of basti for pakvashayavishodhanah (colon cleansing): 1. Phala (Randia spinosa Poir.), jimutaka (Luffa echinata Roxb.), ikshvaku (Lageraria siceraria Mol.), dhamargava (Luffa cylindrical Linn.), vatsaka (Holarrhena antidysentrica linn.) 2. Shyama (Operculina turpethum Linn.), triphala(fruits of three myrobelons viz: Embellica officinalis, Terminalia belerica, terminalia chebula), sthira (Desmodium gangeticum), danti (Baliospermum montanum), dravanti (Croton tiglium Linn.)

english translation

phalajImUtakekSvAkudhAmArgavakavatsakAH | zyAmA ca triphalA caiva sthirA dantI dravantyapi||25||

hk transliteration by Sanscript