Charak Samhita

Progress:11.3%

विषमाशनादनशनादन्नपरिवर्तादृतुव्यापत्तेरसात्म्यगन्धोपघ्राणाद्विषोपहतस्य चोदकस्योपयोगाद्गरेभ्यो गिरीणां चोपश्लेषात् स्वेदवमनविरेचनास्थापनानुवासनशिरोविरेचनानामयथावत्प्रयोगात् मिथ्यासंसर्जनाद्वा स्त्रीणां च विषमप्रजननात् प्रजातानां च मिथ्योपचाराद्यथोक्तानां च हेतूनां मिश्रीभावाद्यथानिदानं द्वन्द्वानामन्यतमः सर्वे वा त्रयो दोषा युगपत् प्रकोपमापद्यन्ते,ते प्रकुपितास्तयैवानुपूर्व्या ज्वरमभिनिर्वर्तयन्ति ||२८||

sanskrit

[Sannipatika jwara: Causes] Irregular diet, fasting, change in regular meals, seasonal derangement, unsuitable odors, use of hilly water full of poisonous sediments, improper medication by ghee, oils and fats, medical fomentations, emesis, purgation, oily or decoction enema, nasal instillations, faulty diets after purification therapies, women undergoing abnormal delivery and inappropriate post-partum management - these are some of the etiological factors that have already been mentioned as causes of vitiation of doshas, that cause fever.

english translation

viSamAzanAdanazanAdannaparivartAdRtuvyApatterasAtmyagandhopaghrANAdviSopahatasya codakasyopayogAdgarebhyo girINAM copazleSAt svedavamanavirecanAsthApanAnuvAsanazirovirecanAnAmayathAvatprayogAt mithyAsaMsarjanAdvA strINAM ca viSamaprajananAt prajAtAnAM ca mithyopacArAdyathoktAnAM ca hetUnAM mizrIbhAvAdyathAnidAnaM dvandvAnAmanyatamaH sarve vA trayo doSA yugapat prakopamApadyante,te prakupitAstayaivAnupUrvyA jvaramabhinirvartayanti ||28||

hk transliteration