1.
रसायन अध्याय:
Rasayana Adhyaya (Rejuvenation therapy)
2.
वाजीकरणाऽध्याय:
Vajikarana Adhyaya (Aphrodisiac therapy, virility and treatment of sexual dysfunctions)
3.
ज्वरचिकित्सितम्
Jwara Chikitsa (Management of Jwara (different types of fever))
4.
रक्तपित्तचिकित्सितम्
Raktapitta Chikitsa (Management of Raktapitta (Bleeding Disorders))
5.
गुल्मचिकित्सितम्
Gulma Chikitsa (Management of Gulma)
6.
प्रमेहचिकित्सितम्
Prameha Chikitsa (Management of Prameha (Urinary Diseases including diabetes))
7.
कुष्ठचिकित्सितम्
Kushtha Chikitsa (Management of Kushtha (Skin Diseases))
8.
राजयक्ष्मचिकित्सितम्
Rajayakshma Chikitsa (Management of Rajayakshma (Wasting Diseases))
9.
उन्मादचिकित्सितम्
Unmada Chikitsa (Management of Unmada (Psychosis Disorders))
10.
अपस्मारचिकित्सितम्
Apasmara Chikitsa (Management of Apasmara (Seizure disorders))
11.
क्षतक्षीणचिकित्सितम्
Kshatakshina Chikitsa (Management of Kshata-kshina (Emaciation due to Trauma))
12.
श्वयथुचिकित्सितम्
Shvayathu Chikitsa (Management of Shvayathu (Various types of Swellings))
13.
उदरचिकित्सितम्
Udara Chikitsa (Management of Udara (Generalized enlargement of Abdomen))
14.
अर्शश्चिकित्सितम्
Arsha Chikitsa (Management of Arsha (Hemorrhoids))
15.
ग्रहणीदोषचिकित्सितम्
Grahani Dosha Chikitsa (Management of Grahani (Diseases of digestion and metabolism))
16.
पाण्डुरोगचिकित्सितम्
Pandu Chikitsa (Management of Pandu (Anemia and diseases due to blood deficiency))
17.
हिक्काश्वासचिकित्सितम्
Hikka Shwasa Chikitsa (Management of Hikka (Hiccups) and Shwasa (Dyspnea))
18.
कासचिकित्सितम्
Kasa Chikitsa (Management of Kasa (Cough of various origins))
19.
अतिसारचिकित्सितम्
Atisara Chikitsa (Management of Atisara (diarrhea and associated disorders))
20.
छर्दिचिकित्सितम्
Chhardi Chikitsa (Management of Chhardi (vomiting))
21.
विसर्पचिकित्सितम्
Visarpa Chikitsa (Management of Visarpa (acute spreading erysepalas))
22.
तृष्णाचिकित्सितम्
Trishna Chikitsa (Management of Trishna (Morbid thirst))
23.
विषचिकित्सितम्
Visha Chikitsa (Management of Visha (various types of poisoning))
•
मदात्ययचिकित्सितम्
Madatyaya Chikitsa (Management of Madatyaya (Intoxication))
25.
द्विव्रणीयचिकित्सितम्
Dwivraniya Chikitsa (Management of two types of Vrana (ulcers))
26.
त्रिमर्मीयचिकित्सितम्
Trimarmiya Chikitsa (Management of Trimarma (diseases of three vital organs))
27.
ऊरुस्तम्भचिकित्सितम्
Urustambha Chikitsa (Management of Urustambha (Diseases of thigh and hip))
28.
वातव्याधिचिकित्सितम्
Vatavyadhi Chikitsa (Management of diseases caused by vata dosha)
29.
वातशोणितचिकित्सितम्
Vatarakta Chikitsa (Management of diseases involving vata and rakta)
30.
योनिव्यापच्चिकित्सितम्
Yonivyapat Chikitsa (Management of disorders of genital tract)
Progress:74.9%
161
फेनिलायाश्च यः फेनस्तैर्दाहे लेपनं शुभम् | सुरा समण्डा दध्यम्लं मातुलुङ्गरसो मधु ||१६१||
Liquor with the froth, sour curd, matulunga juice, honey, and sour gruel is used for sprinkling and pasting for pacification of burning sensation.
english translation
phenilAyAzca yaH phenastairdAhe lepanaM zubham | surA samaNDA dadhyamlaM mAtuluGgaraso madhu ||161||
162
सेके प्रदेहे शस्यन्ते दाहघ्नाः साम्लकाञ्जिकाः | परिषेकावगाहेषु व्यञ्जनानां च सेवने ||१६२||
Cool water, is preferable for shower, bathing and drinking helps in pacifying thirst and burning sensation.
seke pradehe zasyante dAhaghnAH sAmlakAJjikAH | pariSekAvagAheSu vyaJjanAnAM ca sevane ||162||
163
शस्यते शिशिरं तोयं दाहतृष्णाप्रशान्तये | मात्राकालप्रयुक्तेन कर्मणाऽनेन शाम्यति [१०] ||१६३||
Learned physician implement these regimens with consideration of matra (optimum quantity) and kaala (appropriate time) to pacify pittaja madatyaya.
zasyate ziziraM toyaM dAhatRSNAprazAntaye | mAtrAkAlaprayuktena karmaNA'nena zAmyati [10] ||163||
164
धीमतो वैद्यवश्यस्य शीघ्रं पित्तमदात्ययः | उल्लेखनोपवासाभ्यां जयेत् कफमदात्ययम् ||१६४||
[Management of kapha dominant madatyaya] Therapeutic emesis and fasting can successfully treat kaphaja alcoholism.
dhImato vaidyavazyasya zIghraM pittamadAtyayaH | ullekhanopavAsAbhyAM jayet kaphamadAtyayam ||164||
165
तृष्यते सलिलं चास्मै दद्याद्ध्रीबेरसाधितम् | बलया पृश्निपर्ण्या वा कण्टकार्याऽथवा शृतम् ||१६५||
Water boiled with hribera, bala, prishniparni, kantakari, or boiled and cooled water with these herbs with dry ginger shall be given in thirsty due to kaphaja madatyaya.
tRSyate salilaM cAsmai dadyAddhrIberasAdhitam | balayA pRzniparNyA vA kaNTakAryA'thavA zRtam ||165||
Chapter 24
Verses 156-160
Verses 166-170
Library
Charak Samhita
Section on therapeutic principles (Chikitsa Sthana)
verses
verse
sanskrit
translation
english