1.
रसायन अध्याय:
Rasayana Adhyaya (Rejuvenation therapy)
2.
वाजीकरणाऽध्याय:
Vajikarana Adhyaya (Aphrodisiac therapy, virility and treatment of sexual dysfunctions)
3.
ज्वरचिकित्सितम्
Jwara Chikitsa (Management of Jwara (different types of fever))
4.
रक्तपित्तचिकित्सितम्
Raktapitta Chikitsa (Management of Raktapitta (Bleeding Disorders))
5.
गुल्मचिकित्सितम्
Gulma Chikitsa (Management of Gulma)
6.
प्रमेहचिकित्सितम्
Prameha Chikitsa (Management of Prameha (Urinary Diseases including diabetes))
7.
कुष्ठचिकित्सितम्
Kushtha Chikitsa (Management of Kushtha (Skin Diseases))
8.
राजयक्ष्मचिकित्सितम्
Rajayakshma Chikitsa (Management of Rajayakshma (Wasting Diseases))
9.
उन्मादचिकित्सितम्
Unmada Chikitsa (Management of Unmada (Psychosis Disorders))
10.
अपस्मारचिकित्सितम्
Apasmara Chikitsa (Management of Apasmara (Seizure disorders))
11.
क्षतक्षीणचिकित्सितम्
Kshatakshina Chikitsa (Management of Kshata-kshina (Emaciation due to Trauma))
12.
श्वयथुचिकित्सितम्
Shvayathu Chikitsa (Management of Shvayathu (Various types of Swellings))
13.
उदरचिकित्सितम्
Udara Chikitsa (Management of Udara (Generalized enlargement of Abdomen))
14.
अर्शश्चिकित्सितम्
Arsha Chikitsa (Management of Arsha (Hemorrhoids))
15.
ग्रहणीदोषचिकित्सितम्
Grahani Dosha Chikitsa (Management of Grahani (Diseases of digestion and metabolism))
16.
पाण्डुरोगचिकित्सितम्
Pandu Chikitsa (Management of Pandu (Anemia and diseases due to blood deficiency))
17.
हिक्काश्वासचिकित्सितम्
Hikka Shwasa Chikitsa (Management of Hikka (Hiccups) and Shwasa (Dyspnea))
18.
कासचिकित्सितम्
Kasa Chikitsa (Management of Kasa (Cough of various origins))
19.
अतिसारचिकित्सितम्
Atisara Chikitsa (Management of Atisara (diarrhea and associated disorders))
20.
छर्दिचिकित्सितम्
Chhardi Chikitsa (Management of Chhardi (vomiting))
21.
विसर्पचिकित्सितम्
Visarpa Chikitsa (Management of Visarpa (acute spreading erysepalas))
22.
तृष्णाचिकित्सितम्
Trishna Chikitsa (Management of Trishna (Morbid thirst))
23.
विषचिकित्सितम्
Visha Chikitsa (Management of Visha (various types of poisoning))
•
मदात्ययचिकित्सितम्
Madatyaya Chikitsa (Management of Madatyaya (Intoxication))
25.
द्विव्रणीयचिकित्सितम्
Dwivraniya Chikitsa (Management of two types of Vrana (ulcers))
26.
त्रिमर्मीयचिकित्सितम्
Trimarmiya Chikitsa (Management of Trimarma (diseases of three vital organs))
27.
ऊरुस्तम्भचिकित्सितम्
Urustambha Chikitsa (Management of Urustambha (Diseases of thigh and hip))
28.
वातव्याधिचिकित्सितम्
Vatavyadhi Chikitsa (Management of diseases caused by vata dosha)
29.
वातशोणितचिकित्सितम्
Vatarakta Chikitsa (Management of diseases involving vata and rakta)
30.
योनिव्यापच्चिकित्सितम्
Yonivyapat Chikitsa (Management of disorders of genital tract)
Progress:74.6%
146
तृष्यते चातिबलवद्वातपित्ते समुद्धते | दद्याद्द्राक्षारसं पातुं शीतं दोषानुलोमनम् ||१४६||
For intense thirst and aggravated vata pitta cold grape juice is advisable which helps for toxin elimination.
english translation
tRSyate cAtibalavadvAtapitte samuddhate | dadyAddrAkSArasaM pAtuM zItaM doSAnulomanam ||146||
147
जीर्णे समधुराम्लेन छागमांसरसेन तम् | भोजनं भोजयेन्मद्यमनुतर्षं च पाययेत् ||१४७||
After observation of complete digestion the person shall be fed with sweet and sour goat meat soup along with the liquor to satiate the thirst.
jIrNe samadhurAmlena chAgamAMsarasena tam | bhojanaM bhojayenmadyamanutarSaM ca pAyayet ||147||
148
अनुतर्षस्य मात्रा सा यया नो दूष्यते [४] मनः | तृष्यते मद्यमल्पाल्पं प्रदेयं स्याद्बहूदकम् ||१४८||
The quantity of liquor to satiate thirst shall be optimum enough and shall not affect the mind. If thirst persists, liquor diluted in plenty of water shall be given repeatedly to pacify it, yet not intoxicating.
anutarSasya mAtrA sA yayA no dUSyate [4] manaH | tRSyate madyamalpAlpaM pradeyaM syAdbahUdakam ||148||
149
तृष्णा येनोपशाम्येत मदं येन च नाप्नुयात् | परूषकाणां पीलूनां रसं शीतमथापि [५] वा ||१४९||
Otherwise, cold juice of parushaka, pilu or cool water or water boiled with four leaved herbs
tRSNA yenopazAmyeta madaM yena ca nApnuyAt | parUSakANAM pIlUnAM rasaM zItamathApi [5] vA ||149||
150
पर्णिनीनां चतसॄणां पिबेद्वा शिशिरं जलम् | मुस्तदाडिमलाजानां [६] तृष्णाघ्नं वा पिबेद्रसम् ||१५०||
or decoction of musta, dadima, and parched paddy shall be given to pacify thirst.
parNinInAM catasRRNAM pibedvA ziziraM jalam | mustadADimalAjAnAM [6] tRSNAghnaM vA pibedrasam ||150||
Chapter 24
Verses 141-145
Verses 151-155
Library
Charak Samhita
Section on therapeutic principles (Chikitsa Sthana)
verses
verse
sanskrit
translation
english