1.
वेदोत्पत्त्यध्यायः
Origin of Ayurveda
2.
शिष्योपनयनीयाध्यायः
Initiation of the pupil
3.
अध्ययनसंप्रदानीयाध्यायः
Classification of Ayurveda
4.
प्रभाषणीयाध्यायः
General explanations
5.
अग्रोपहरणीयाध्यायः
Preliminary measures
6.
ऋतुचर्याध्यायः
Different seasons of the year
7.
यन्त्रविध्यध्यायः
Surgical appliances
8.
शस्त्रावचारणीयाध्यायः
Surgical instruments
9.
योग्यासूत्रीयाध्यायः
Practical surgical instructions
10.
विशिखानुप्रवेशनीयाध्यायः
Qualifications of a physician
11.
क्षारपाकविध्यध्यायः
Alkaline cautery
12.
अग्निकर्मविध्यध्यायः
Thermal cautery
13.
जलौकावचारणीयाध्यायः
Usage of leeches
14.
शोणितवर्णनीयाध्यायः
Description of blood
15.
दोषधातुमलक्षयवृद्धिविज्ञानीयाध्यायः
Knowledge of doshas
•
कर्णव्यधबन्धविध्यध्यायः
Puncturing and Bandaging the ear
17.
आमपक्वैषणीयाध्यायः
Features of unripe and ripe swelling
18.
व्रणालेपनबन्धविध्यध्यायः
Poulticing and bandaging of wounds
19.
व्रणितोपासनीयाध्यायः
Care of the wounded
20.
हिताहितीयाध्यायः
Suitable and unsuitables for health
21.
व्रणप्रश्नाध्यायः
Questions concerning wounds
22.
व्रणास्रावविज्ञानीयाध्यायः
Knowledge of exudates of wounds
23.
कृत्याकृत्यविध्यध्यायः
Prognosis of wounds
24.
व्याधिसमुद्देशीयाध्यायः
Knowledge of diseases
25.
अष्टविधशस्त्रकर्मीयाध्यायः
Eight kinds of surgical operations
26.
प्रनष्टशल्यविज्ञानीयाध्यायः
Knowledge of foreign bodies
27.
शल्यापनयनीयाध्यायः
Removal of foreign bodies
28.
विपरीताविपरीतव्रणविज्ञानीयाध्यायः
Prognosis of wounds
29.
विपरीताविपरीतदूतशकुनस्वप्ननिदर्शनीयाध्यायः
Auspicious and inauspicious dreams
30.
पञ्चेन्द्रियार्थविप्रतिपत्त्यध्यायः
Good and bad sensory perceptions
31.
छायाविप्रतिपत्त्यध्यायः
Signs of Color and Fatal Prognosis
32.
स्वभावविप्रतिपत्त्यध्यायः
Good and bad nature of body parts fatal signs
33.
अवारणीयाध्यायः
Fatal Signs of Diseases
34.
युक्तसेनीयाध्यायः
Duties of army surgeon
35.
आतुरोपक्रमणीयाध्यायः
Examination of the patient
36.
भूमिप्रविभागविज्ञानीयाध्यायः
Kinds of land regions
37.
मिश्रकाध्यायः
Drugs of specific actions
38.
द्रव्यसंग्रहणीयाध्यायः
Groups of drugs
39.
संशोधनसंशमनीयाध्यायः
Purificatory and Palliative Drugs
40.
द्रव्यरसगुणवीर्यविपाकविज्ञानीयाध्यायः
Drugs and Their Properties
41.
द्रव्यविशेषविज्ञानीयाध्यायः
Knowledge of categories of drugs
42.
रसविशेषविज्ञानीयाध्यायः
Knowledge of tastes of drugs
43.
वमनद्रव्यविकल्पविज्ञानीयाध्यायः
Recipes of emetic drugs
44.
विरेचनद्रव्यविकल्पविज्ञानीयाध्यायः
Recipes of purgative drugs
45.
द्रवद्रव्यविध्यध्यायः
Knowledge of liquid substances
46.
अन्नपानविध्यध्यायः
Diet articles and regimen of diet
Progress:21.7%
यवाश्वगन्धायष्ट्याह्वैस्तिलैश्चोद्वर्तनं हितम् || शतावर्यश्वगन्धाभ्यां पयस्यैरण्डजीवनैः ||२१||
Massaging with barley, ashwagandha, and yasti (licorice) is beneficial. For nourishment, use milk, castor oil, and shatavari (asparagus racemosus) with ashwagandha.
english translation
जौ, अश्वगंधा और यष्टि (मुलहठी) से मालिश करना लाभकारी है। पोषण के लिए, दूध, अरंडी का तेल और शतावरी (शतावरी) को अश्वगंधा के साथ प्रयोग करें।
hindi translation
yavAzvagandhAyaSTyAhvaistilaizcodvartanaM hitam || zatAvaryazvagandhAbhyAM payasyairaNDajIvanaiH ||21||
hk transliteration by Sanscriptतैलं विपक्वं सक्षीरमभ्यङ्गात् पालिवर्धनम् || ये तु कर्णा न वर्धन्ते स्वेदस्नेहोपपादिताः ||२२||
Oil that is well-cooked and mixed with milk is beneficial for increasing the size of the ear. However, if the ears do not improve with sweating and oil massage, then the condition is more serious.
english translation
जो तेल अच्छी तरह पकाया गया हो और दूध के साथ मिलाया गया हो, वह कर्ण को बढ़ाने में लाभकारी है। यदि पसीने और तेल की मालिश से भी कर्ण में सुधार न हो, तो स्थिति अधिक गंभीर है।
hindi translation
tailaM vipakvaM sakSIramabhyaGgAt pAlivardhanam || ye tu karNA na vardhante svedasnehopapAditAH ||22||
hk transliteration by Sanscriptतेषामपाङ्गदेशे तु कुर्यात् प्रच्छानमेव तु | बाह्यच्छेदं न कुर्वीत व्यापदः स्युस्ततोध्रुवाः ||२३||
In such cases, the treatment should be applied cautiously in the area around the ear. One should avoid making external incisions as it could lead to serious complications.
english translation
ऐसे मामलों में, कान के चारों ओर के क्षेत्र में सावधानीपूर्वक उपचार करना चाहिए। बाहरी चीरे से बचना चाहिए क्योंकि इससे गंभीर जटिलताएँ हो सकती हैं।
hindi translation
teSAmapAGgadeze tu kuryAt pracchAnameva tu | bAhyacchedaM na kurvIta vyApadaH syustatodhruvAH ||23||
hk transliteration by Sanscriptबद्धमात्रं तु यः कर्णं सहसैवाभिवर्धयेत् | आमकोशी समाध्मातः क्षिप्रमेव विमुच्यते ||२४||
If the ear is quickly and adequately treated, it will be swiftly relieved from the condition caused by the common disorders of the ear.
english translation
यदि कान का त्वरित और उचित उपचार किया जाए, तो यह शीघ्रता से आम कान संबंधी विकारों से राहत प्राप्त कर लेता है।
hindi translation
baddhamAtraM tu yaH karNaM sahasaivAbhivardhayet | AmakozI samAdhmAtaH kSiprameva vimucyate ||24||
hk transliteration by Sanscriptजातरोमा सुवर्त्मा च श्लिष्टसन्धिः समः स्थिरः | सुरूढोऽवेदनो यश्च तं कर्णं वर्धयेच्छनैः ||२५||
One should gradually strengthen an ear that is well-aligned, with a smooth passage, and free from pain
english translation
कान को धीरे-धीरे मजबूत करना चाहिए जो सही ढंग से संरेखित हो, जिसमें एक चिकनी संधि हो, और जो दर्द रहित हो।
hindi translation
jAtaromA suvartmA ca zliSTasandhiH samaH sthiraH | surUDho'vedano yazca taM karNaM vardhayecchanaiH ||25||
hk transliteration by Sanscript