Charak Samhita

Progress:96.9%

एतज्जरासम्भवं हिचतुर्थं क्षयजं शृणु । अतीव चिन्तनाच्चैव शोकात्क्रोधाद्भयात्तथा ॥१८१॥

This is the impotency due to senility. ॥ Kshayaja klaibya (impotency due to deficiency of dhatu)॥ Let’s understand fourth (type) is kshayaja (due to deficiency)— Excess stress, grief, rage, apprehension,

english translation

etajjarAsambhavaM hicaturthaM kSayajaM zRNu । atIva cintanAccaiva zokAtkrodhAdbhayAttathA ॥181॥

hk transliteration by Sanscript

ईर्ष्योत्कण्ठामदोद्वेगान् सदा विशति यो नरः । कृशो वा सेवते रूक्षमन्नपानं तथौषधम् ॥१८२॥

envy, curiosity, intoxication, & agitation; emaciated, regular consumer of arid food and medicines,

english translation

IrSyotkaNThAmadodvegAn sadA vizati yo naraH । kRzo vA sevate rUkSamannapAnaM tathauSadham ॥182॥

hk transliteration by Sanscript

दुर्बलप्रकृतिश्चैव निराहारो भवेद्यदि । असात्म्यभोजनाच्चापि हृदये यो व्यवस्थितः ॥१८३॥

fasting by the debilitated & scanty intake of food, leads diminished rasa dhatu at hridaya.

english translation

durbalaprakRtizcaiva nirAhAro bhavedyadi । asAtmyabhojanAccApi hRdaye yo vyavasthitaH ॥183॥

hk transliteration by Sanscript

रसः प्रधानधातुर्हि क्षीयेताशु ततो नृणाम् । रक्तादयश्च क्षीयन्ते धातवस्तस्य देहिनः ॥१८४॥

The principal dhatu diminish rapidly resulting in deficiency of raktadi dhatu (sequentially) in the person;

english translation

rasaH pradhAnadhAturhi kSIyetAzu tato nRNAm । raktAdayazca kSIyante dhAtavastasya dehinaH ॥184॥

hk transliteration by Sanscript

शुक्रावसानास्तेभ्योऽपि शुक्रं धाम परं मतम् । चेतसो वाऽतिहर्षेण व्यवायं सेवतेऽति यः ॥१८५॥

till it affects shukra dhatu. Shukra dhatu is the superior among all the dhatu.

english translation

zukrAvasAnAstebhyo'pi zukraM dhAma paraM matam । cetaso vA'tiharSeNa vyavAyaM sevate'ti yaH ॥185॥

hk transliteration by Sanscript